Nota geral

Contrafactum

Airas Moniz de Asma

Pois mi nom val d'eu muit'amar
a mia senhor, nem a servir,
nem quam apost'eu sei negar
o amor que lh'hei a 'ncobrir,
e ela, que me faz perder
[o sem, nom me quer i valer,]
já eu chus non'a negarei,
vel saberám de quem tort'hei:


da que há melhor semelhar
de quantas no mund'home vir,
e mais [manso sabe falar]
das que home falar oir;
nom vo-la hei chus a dizer,
[ca] quem quer x'a pod'entender;
já chus seu nome nom direi,
ca a feito mi a nomeei!


E quem bem quiser trastornar
per todo mund'e [in]querir,
mui festinho xi a pod'achar;
ca, por vos home nom mentir,
nom há ela tal parecer
com que s'assi possa asconder;
per como a eu dessinei,
achá-la-am, cousa que sei!


Os que me soíam coitar
foi-lhes mia senhor descobrir;
já mi ora leixarám folgar,
ca lhis nom podia guarir;
ca bem lhe-la fiz conhocer,
porque me nom quis bem fazer!
E tenho que bem me vinguei,
pois la em concelh'avoguei!

Modelo

Peire Vidal

A per pauc de chantar no.m lais,
car vei mort jovent e valor
e pretz, que non trob'on s'apais,
qu'usquecs l'empenh e.l gieta por;
e vei tan renhar malvestat
que.l segl'a vencut e sobrat,
si qu'apenas tròp nulh paés
que.l cap non aj'en son latz pres.


Qu'a Rom'an vout en tal pantais
l'Apostolis e.lh fals doctor
Sancta Gleiza, don Dèus s'irais;
que tan son fol e pecador,
per que l'eretge son levat.
E car ilh commenço.l pecat,
grèu es qui als far en pogués;
mas ja no.n volh èsser plagés.


E mou de França totz l'esglais,
d'els qui solon èsser melhor,
que.l reis non es fis ni verais
vàs pretz ni vàs Nostre Senhor.
Que.l Sepulcr'a desamparat
e compr'e vent e fai mercat
atressi com sèrs ò borgés:
per que son aunit sei Francés.


Totz lo mons es en tal biais
qu'ièr lo vim mal et oi peior;
et anc pos lo guitz de Dèu frais,
non auzim pòis l'Emperador
creisser de pretz ni de barnat.
Mas pero s'oimais laiss'en fat
Richart, pòs en sa preison es,
lor esquern en farán Englés.


Dels reis d'Espanha.m tenh a fais,
car tan vòlon guerra mest lor,
e car destrièrs ferrans ni bais
tramèton als Mors per paor:
que lor orguelh lor an doblat,
don ilh son vencut e sobrat;
e fora melhs, s'a lor plagués,
qu'entr'els fós patz e leis e fes.


Mas ja non.s cug hom qu'eu m'abais
pels rics, si.s tornon sordeior;
qu'us fis jòis me capdela e.m pais
que.m te jauzent en gran douçor;
e.m sojorn'en fin'amistat
de leis que plus mi ven en grat:
e si volètz saber quals es,
demandatz la en Carcassés.


Et anc no galiet ni trais
son amic ni.s pauzèt color,
ni.l cal, car cela qu'en lèis nais
es fresca com ros'en pascor.
Bel'es sobre tota beutat
et a sen ab joven mesclat:
per que.s n'agrado.l plus cortés
e.n dizon laus ab honratz bes.

 ----- Aumentar letra ----- Diminuir letra